دسار (آسیاب دستی)

 

توضیحات در ادامه مطلب

 

دَستار (دسار) یا همان آسیاب دستی دسار مخصوص خرد و آسیاب کردن غلات از جمله گندم و جو میباشدکه در روستای احمدروغنی همان دسار های قدیمی و دست ساز وجود دارن ، و هنوز هم بین اهالی رد و بدل میشن و بیشتر برای ساخت بلغور (اوروش) مورد استفاده قرار میگیرد آسیاب دستی سنگی در کشور ما تاریخچه چندهزار ساله دارد و این وسیله گرانقدر  با توجه به موقعیت مکانی کشور  با اسم های  مختلف خطاب می شد.  مانند :دستاس ، دسداس ، دستار ، درمان ، خراس ، آساک و... که در روستای ما به آن دسار میگویند سنگ تراشان در قدیم سخت ترین سنگ ها را به شکل دایره با قطر و  ضخامت های مختلف با تیشه های فولادی مخصوص میتراشیدند .برای آسیاب کردن باید تخته سنگ ها روی یک دیگر قرار بگیرند ، بنابراین روی سنگ بالا دهانه ای به قطر 5 الی ۷ سانتیمتر  تراشیده می شد . ایجاد تعادل در هنگام چرخش سنگ بالا دهانه ای در وسط سنگ پایین به قطر تقریبی ۲ سانتیمتر تراشیده و درداخل آن هم چوبی  قرار میگرفت به این ترتیب آسیاب دستی سنگی آماده شده روی یک دیگر قرار  داده می شد از دهانه بالا 5الی ۷ سانتیمتری غلات را داخل ریخته و با چرخاندن چند دور سنگ بالا غلات خورد شده و از وسط هر دو سنگ  به بیرون  می ریخت . نکته قابل توجه این است که سنگ پایینی حالت کاملا ثابتی دارد و فقط  سنگ بالا می چرخد .  تاکید بسیار زیاد پزشکان طب سنتی کشور برای استفاده از آسیاب دستی سنگی در خرد و آرد کردن غلات ، حبوبات ، ادویه جات ،خشکبار و سنگ نمک مورد بحث و بررسی است . زیرا این پزشکان معتقدند  آسیاب برقی باعث الکترولیزه شدن مواد و از بین رفتن خواص مغزی غلات و.. میگردد ولی آسیاب دستی سنگی در این خصوص کاملا متفاوت عمل میکند و  با حفظ مواد مغزی غلات و... به آرامی و بدون هیچ ضرر و زیان عملکرد آسیاب را انجام میدهند.